در مقالۀ حاضر، در چارچوب واج شناسی غیرخطی با بهره گیری از مدل اندامهای گویایی فعال ابتدا به بررسی هندسۀ مشخصه های واجی در قالب مشخصه های مستقل از اندامهای گویایی فعال و مشخصه های وابسته به آنها پرداخته و واجهای فارسی را در این مدل توصیف می نماییم. سپس الگوی آوایی مرجع هر مشخصه واجی که شامل یک یا مجموعه ای از همبسته های آکوستیکی آن مشخصه بوده و در بازنمود آوایی آن با مقادیر یا ارزشهای کیفی مشخص میشوند با تحلیل آکوستیکی و تجزیه و تحلیل آماری داده های جمع آوری شده تعیین میگردند. درنهایت، الگوریتمی ارائه می گردد که درونداد آن سیگنال آوایی مربوط به واجهای فارسی در یکی از دو بافت CV و VC بوده و حاوی پیمانه هایی است که از همبسته های آکوستیکی مشخصه های واجی بهره میگیرد تا واج مربوطه را شناسایی کرده و به عنوان برونداد ارائه نماید. یافته های تحقیق حاضر می تواند نقش قابل ملاحظه ای در افزایش دقت و سرعت سیستمهای بازشناسی گفتار فارسی داشته باشد.